Adaptacja co to takiego i ile może trwać
Pierwsze dni w przedszkolu mogą być trudnym przeżyciem zarówno dla dziecka jak i rodzica. Przedszkole posiada swój określony rytm i reguły, do których maluch powinien się dostosować. Rodzice znikają z oczu dziecka na kilka godzin lub większość dnia. Ma ono przed sobą niełatwe zadanie – pozostać z nowopoznanymi dziećmi i personelem przedszkola.
Adaptacja dziecka w przedszkolu przebiega bardzo różnie. Może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy. Pozytywny wpływ mają dni adaptacyjne, gdzie maluch ma szansę zapoznać się z wszystkim co nowe; ze swoją salą, dziećmi i wychowawcami.
Na przebieg adaptacji mają wpływ czynniki wewnętrzne takie jak: wiek dziecka, płeć, indywidualne cechy układu nerwowego, stan zdrowia, poziom rozwoju psychoruchowego, jak również czynniki zewnętrzne takie jak: rodzina, przedszkole i rola pierwszego nauczyciela.
Emocje i cechy rozwojowe dziecka 3 – letniego
Przeżywanie przez dziecko rozstania z rodzicem jest naturalną reakcją i świadczy o szczególnej więzi między nimi. Można mówić o pewnym przewidywaniu procesu adaptacji. Możemy być spokojni gdy w pierwszych dniach przedszkolak wykazuje strach i obawy w nowym miejscu, jednak z biegiem dni jego zainteresowanie dziećmi oraz chęć uczestnictwa w życiu przedszkola wzrasta. Natomiast baczniej należy obserwować dziecko, którego lęk przed przedszkolem utrzymuje się przez dłuższy czas.
Dziecko 3 – letnie przeżywa bardziej rozstanie z rodzicami z powodu słabo wykształconego „ja”. W tym okresie jest zależne od rodziców, kiedy jest rozdzielony traci swoje poczucie bezpieczeństwa. Warto uświadomić sobie, że w pierwszych latach życia dzieci powinny sprostać trzem psychicznym wyzwaniom. Po pierwsze tworzą pojęcie „ja” w stosunku do rzeczywistości, otaczającego świata. Po drugie, nawiązują relację z inną osobą jaką jest matka. Po trzecie nabywają umiejętność nawiązania relacji z kilkoma osobami. Te trzy umiejętności dziecko powinno nabywać równolegle, będą one wspomagać dziecko w lepszym przystosowaniu się do przedszkola.
Przydatne informacje:
- mówienie dobrze o przedszkolu w obecności dziecka, należy cieszyć się razem z nim tym, że pójdzie do przedszkola,
- dziecko może zabrać ze sobą przyjaciela-maskotkę, która przypomina mu dom i zapewni poczucie bezpieczeństwa,
- w pierwszych tygodniach ważne by dziecko było przyprowadzane przez rodzica, z którym łatwiej jest mu się rozstawać,
- spokojne wyjście do przedszkola i przygotowanie dziecka do rozstania,
- umowa z dzieckiem (co się stanie jak będziesz płakał),
- umowa dotycząca odbioru dziecka (kiedy i kto odbierze dziecko),
- rytuał pożegnania (świadome, czułe ale krótkie rozstanie), przekazanie malucha pod opiekę nauczycielek,
- motywowanie poprzez pochwały i nagrody (najlepiej niematerialne – zabawa na placu zabaw),
- metoda karty punktowej/małych niespodzianek,
- dziecko na początku przybywa możliwie jak najkrócej w przedszkolu i potem coraz dłużej,
- dotrzymywanie obietnic danych dziecku (o której zostanie odebrane i przez kogo – redukcja niepokoju)
Czego unikać w procesie adaptacji?
- nie straszyć dziecka przedszkolem
- nie znikać bez pożegnania – dziecko w przyszłości może się bać
- nie przedłużać rozstania (żegnać się czule i wychodzić, ignorować płacz)
- nie pokazywać swoich rozterek związanych z uczęszczaniem dziecka do przedszkola (może źle zrobiłam/zrobiłem?)
- nie nagradzać dziecka za pójście do przedszkola, tylko za bezproblemowe rozstanie
Jeśli proces adaptacyjny wydłuża się i niepokoi rodziców należy zgłosić się na konsultację z psychologiem.
Monika Biełaga – psycholog
